شرح حدیث: «وَ اللَّهِ مَا أَحَبَّ اللَّهَ مَنْ أَحَبَّ الدُّنْیَا وَ وَالَى غَیْرَنَا»؛ حضرت امام صادق (صلوات الله علیه) در این روایت می-فرمایند: به خدا سوگند، خدا را دوست نمی دارد کسی که دنیا را دوست بدارد و غیر ما اهل بیت را دوست بدارد و سرپرستی غیر ما را پذیرفته باشد. یعنی آن کسی که رشته ولایتی با غیر ما برقرار می کند خداوند را دوست ندارد. این رشته ولایتی همان امامت اهل بیت(علیهمالسلام) است. چون در فراز بعدی تعبیر «حق» به کار رفته است.
«وَ مَنْ عَرَفَ حَقَّنَا وَ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی»؛ اگر کسی حقّ ما را شناسایی کرده باشد و ما را به امامت پذیرفته باشد و ما را دوست بدارد، پس او مسلّماً خدا را دوست دارد. دقت کنید که در عبارت «فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ» تأکید هم هست؛ یعنی این چنین شخصی قطعاً خداوند را دوست می دارد.در این روایت نکته¬های فراوانی نهفته است که من روایت را فقط ترجمه تحتاللفظی کردم. اما به دو نکته پیرامون این روایت اشاره میکنم.
نکته اول: امام صادق(علیه السلام) می¬خواهند بفرمایند که این را بدانید که هیچگاه این دو دلبستگی با هم جمع نمی شود.یعنی دلبستگی به دنیا با دلبستگی به خدا با هم جمع نمیشود. حضرت در ابتدا سوگند هم یاد میکند؛ ایشان می فرماید «وَ اللَّهِ مَا أَحَبَّ اللَّهَ مَنْ أَحَبَّ الدُّنْیَا»؛ به خدا قسم، خدا را دوست ندارد کسی که دنیا را دوست میدارد. یعنی این دو محبّت، با هم جمع نمی شود.دل انسان مانند ظرفی است که یا محبّت خدا در آن جای میگیرد، یا محبّت غیر خدا. در روایت دیگری از رسول اکرم (صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) داریم که حضرت فرمود: «حُبُّ الدُّنْیَا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ».[2] دوست داشتن دنیا سرآمد همه خطاهای انسان است.
نکته دوم: جمله «وَ مَنْ عَرَفَ حَقَّنَا وَ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی»، این را می رساند حبّ به اولیای خدا، حبّ به خدا می آوردیعنی هر که اولیای خدا را دوست بدارد، این موجب می شودکه حبّ به خدا پیدا کند. امام صادق (علیه السلام) یک راهکار یاد داده است. میفرماید اوّل برو حقّ ما را شناسایی کن. وقتی شناسایی کردی، خودبهخود ما را دوست میداری. مکرّر از من سؤال کرده اند که چه کنیم تا نسبت به اهل بیت(علیهمالسلام) محبّت پیدا کنیم؟ جواب این است که اگر واقعاً بروید و حقّ آنها را شناسایی کنید، فضایل اهل بیت(علیهمالسلام) را بشناسید، خواهناخواه به آنها محبّت پیدا می کنید . بنابراین، دلبستگی به اولیای خدا، موجب دلبستگی به خدا می شود.
بنابر این، طبق این روایت معلوم می شود که دل یا ظرف محبّت خدا است یا غیر خدا. برای اینکه دل را ظرف محبت خدا کنی، امام صادق(علیهالسلام) راهکار نشان داده است؛ و آن این است که بروی حبّ به اولیای خدا پیدا کنی، که این حبّ به اولیای خدا جنبه سرنوشتساز دارد. حب به اولیای خدا از چه راهی به دست میآید؟ از طریق شناسایی حق آنها میتوانی نسبت به آنها محبّت پیدا کنی.
پی نوشت ها :
[1]. الکافی، جلد8 ، صفحه129
[2]. بحار الانوار، جلد51، صفحه258
منبع : پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیه الله تهرانی
